بى شك، رشد روزافزون اینترنت فواید و اهمیت غیر قابل انكارى دارد، چندان كه در دوران حاضر، نقش محورى اینترنت چنان اساسى است كه بدون آن امكان برنامه ریزى، توسعه و بهرهورى در زمینههایى چون: فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى و علمى در جهان آینده امكانپذیر نخواهد بود. با وجود این، نباید از پیامدهاى ناگوار و مخرب آن بهویژه در زمینههاى اجتماعى و فرهنگى غافل ماند.
به دیگر سخن، اینترنت با همه خوبىها و فوایدش، از كاستىها و آسیبهایى نیز برخوردار است كه همگان به ویژه دولتمردان، سیاستگذاران و اولیا و مربیان و والدین باید بدان واقف باشند. البته سخن گفتن از آسیبهاى اینترنت به معناى نفى این پدیده و نگاه منفى بدان نیست؛ بلكه واقعیت این است كه اینترنت داراى كاركردهاى مثبت و منفى مى باشد كه پارهاى از كاركردهاى مثبت را در مقاله پیشین بیان كردیم و اكنون به بیان برخى از آسیبهاى آن مى پردازیم. آسیب شناسى اینترنت، همچنان كه از عنوان آن پیداست، عنوانى كلى و وسیع است، چندان كه مىتوان آن را از رویكردها و ابعاد مختلف مورد مطالعه و بررسى قرار داد؛ براى مثال، در بُعد فنى آسیبهایى نظیر امنیت شبكهاى و نرمافزارى در برابر ویروسها و نفوذگرها (هكرها)، برنامهنویسىهاى گوناگون و گاهى غیر استاندارد، همچنین در ابعاد مختلف دیگرى چون ابعاد سیاسى و بررسى مسائلى مانند تاءثیر اینترنت بر مرزهاى ملى، دموكراسى و آزادى، در بُعد اقتصادى مباحثى از قبیل: اینترنت و بازارهاى الكترونیكى و تاثیر آن در جهانى شدن و اقتصاد جهانى و ابعاد گوناگون دیگر را مىتوان مطرح كرد. اما در این نوشتار فقط به آسیبهاى روانشناختى اشاره خواهیم كرد.
انواع آسیبهاى فردى و روانشناختى
امروزه آسیبهاى فردى و روانشناختى اینترنت، از سابر خطرات آن بیشتر است. در بعد روان شناختى، اینترنت آسیبهاى جدى متعددى از جمله: هویت نامشخص، اضطراب، افسردگى و انزوا، اعتیاد به اینترنت و به خصوص اعتیاد به گپزنى (چت) را مىتواند براى كاربران به همراه داشته باشد؛ همچنان كه فواید و مزایاى متعددى را نیز مىتواند براى او به ارمغان آورد.
شناخت واقعى و عملى نیازهاى نسل جوان امروز، مستلزم بررسى ابعاد مختلف عوامل تاءثیرگذار و اثرپذیرى از فنّاورى نوین ارتباطى است. متاسفانه بخش عمدهاى از مدیران و مسئولان و برنامهریزان و تصمیمسازان ما یا نمىخواهند و یا نمىتوانند به شناخت این فنّاورى بپردازند. اینترنت و رایانه نه تنها میزان و سطح اطلاعات نسل جوان را افزایش داده، بلكه بر تمایلات و گرایشات آنان نیز تاءثیر گذاشته است. نسلى كه با اینترنت سر و كار دارند همین جوانانى هستند كه در نهادهاى مختلف مشغول كارند. از اینرو برچسب منحرف و مانند آن زدن به چنین كاربرانى به هیچ عنوان روا نیست. اما در عین حال باید توجه داشت كه این رسانه جهانى حاوى پیامها و پیامدهایى است كه مىتواند شخصیت جوان و نوجوان را به سادگى تحت تاءثیر قرار دهد و به سمت و سویى خطرناك بكشاند. از این رو، جا دارد كه با انجام تحقیقاتى وسیع در حوزه روانشناسى و جامعهشناسى اینترنت، مباحثى كه در جوامع پیشرفته مهم و حیاتى قلمداد مىشوند، جامعه را از آفتهاى واقعى آنها مطلع، و در صورت امكان از برخى از آنها پیشگیرى كرد....