فهرست مطالب
نقش مردم در حكومت اسلامی
نقش روحانیت در انقلاب اسلامی
گفتار دوم: سازماندهی انقلابی روحانیت
نقش مردم در حكومت اسلامی
از جمله مباحث مهم در مقوله حكومت دینی، نقش مردم در حكومت اسلامی است. تبیین دقیق این موضوع و تعیین شایسته جایگاه مردم در حكومت اسلامی، در عصر تبلیغ ایدئولوژیهای مردمسالار و طرح حاكمیت بلامنازع نظامهای به اصطلاح دموكراتیك در جهان، وظیفه خطیر اندیشمندان اسلامی است.
سؤال اساسی در این زمینه این است كه چه رابطهای بین خواست و نظر مردم و حاكمیت وجود دارد؟ آیا آرای مردم در مشروعیت بخشیدن به نظام دخیل است؟ آیا بدون خواست و اراده ملت میتوان حكومت اسلامی تشكیل داد؟... و سؤالات دیگر كه با توجه به تشكیل اولین حكومت اسلامی در عصر جدید - كه همانا نظام جمهوری اسلامی باشد - بیش از پیش مطرح گردیده است.
نقش روحانیت در انقلاب اسلامی :
برای اینكه ما در اینجا نقش روحانیت را در انقلاب اسلامی مورد بررسی و توجه بیشتری قرار دهیم سزاوار است تحت دو مبحث آن را مطرح نماییم.
الف) نقش برجستهی امام خمینی در انقلاب اسلامی در همهی انقلابها نقش رهبری در ایجاد و تكوین خط جدید و به دنبال آن نظام سیاسی و اجتماعی جدید، انكارناپذیر است؛ اما این نقش در بعضی از انقلابها مانند انقلاب اسلامی بسیار برجسته و خاص یك شخصیت است و در پارهای دیگر به یك جریان یا گروه تعلق مییابد. در مكتب ارادهگرایی، كه خود امام خمینی (ره) هم مؤید آن بودند، به نقش رهبری در وقوع انقلاب تأكید میگردد. به هر روی، قیام 15 خرداد 1342 این رهبری را محرز و زمینهی نقش تعیینكنندهی امام خمینی را در وقوع انقلاب اسلامی فراهم ساخت.