تحقیق آماری 50 خانوار مورد بررسی قرار گرفته و تعداد فرزندان آنها سؤال شده است در 16 صفحه ورد قابل ویرایش
خلاصه :
امروزه كمتر شاخه‌ای از علوم را می‌توان یافت كه نیازمند به تحقیق نباشد . بی‌تردید حل مشكلات و مسائل گوناگون جوامع و همچنین گسترش مرزهای دانش بستگی به انجام تحقیقات در زمینه‌های مختلف دارد . تحقیقات را بر اساس نتایج آنها می‌توان به سه گروه بنیادی ، كاربردی، بنیادی- كاربردی (توسعه‌ای) تقسیم نمود . از آنجا كه تحقیقات بنیادی توسط مراكز تحقیقی خاصی صورت می‌گیرد ، اكثر تحقیقاتی كه انجام می‌شوند و در دسترس قرار دارند ، تحقیقات كاربردی هستند . این نوع تحقیقات نیز بر حسب استفاده از روشهای آماری به دو گروه تحقیقات توصیفی و تحلیلی تقسیم می‌شوند.
یك تحقیق توصیفی شامل جمع‌آوری و ارائه منظم داده‌هاست تا تصویر روشنی از یك موقعیت خاص را نشان دهد . لذا برای انجام یك تحقیق توصیفی ( و بطور كلی یك تحقیق كاربردی) بایستی ابتدا اطلاعات لازم در بارة موضوع مورد تحقیق جمع‌آوری شود ، سپس برای درك بهتر پدیدة مورد نظر ، اطلاعات جمع‌آوری شده تجزیه و تحلیل گردیده ، نتایجی از آن استخراج گردد . این مراحل شامل تهیه جداول توزیع فراوانی ، رسم نمودارها و تهیه شاخصهای مركزی و پراكندگی است كه در مقاله حاضر كلیاتی از آنها ارائه شده است.
مقدمه
هر تحقیق ممكن است سه نوع نتیجه به همراه داشتــه
باشد؛
• بدست آوردن نتایجی علمی كه می‌تواند برای اجرای یك تحقیق كامل دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
• بدست آوردن اطلاعاتی كه می‌تواند توسط قسمتهای مختلف جامعه مورد استفاده قرار گیرد.
• بدست آوردن اطلاعات و نتایجی بین دو نوع اول و دوم فوق . یعنی ممكن است نتایجی علمی بدست آیند كه هر چند برای اجرای یك تحقیق كامل دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما قابل استفاده برای قسمتهای مختلف جامعه نیز باشند.
بر اساس تقسیم‌بندی فوق ،تحقیقات نیز در سه گروه به شرح زیر قرار خواهند گرفت :
• تحقیق بنیادی، كه جهت گسترش و بسط دانش پایه و به خاطر فهم آن اجرا می‌شود.
• تحقیق كاربردی، كه برای یافتن راه حل مشكلات و مسائل مختلف با ماهیت علمی اجرا می‌شود.
• تحقیق بنیادی، كاربردی، (توسعه‌ای) كه تركیبی از دو نوع تحقیق فوق می‌باشد.
هدف تحقیق بنیادی (و همچنین بنیادی ، كاربردی) كه معمولاً توسط مراكز تحقیقی خاصی صورت می‌گیرند، گسترش مرزهای موجود در دانش است. لذا اكثر تحقیقاتی كه ملاحظه می‌شوند و در دسترس قرار دارند ، تحقیقات كاربردی هستند. این تحقیقات نیز بر حسب نوع استفاده از روشهای آماری به دو گروه توصیفی و تحلیلی تقسیم می‌شوند.
جامعه آماری
تحقیق توصیفی شامل جمع‌آوری و ارائه منظم داده‌هاست تا تصویر روشنی از یك موقعیت خاص را نشان دهد. لذا برای انجام یك تحقیق توصیفی ( و بطور كلی یك تحقیق ) بایستی ابتدا اطلاعات لازم در بارة موضوع مورد تحقیق جمع‌آوری شود. سپس برای درك بهتر پدیده مورد نظر ، اطلاعات جمع‌آوری شده تجزیه و تحلیل گردیده ، در نهایت نتایجی از آن استخراج گردد. بنابراین مطالعه در قضاوت معقول در بارة موضوع‌ها بر مبنای یك جمع انجام می‌شود و قضاوت بر مبنای یك اطلاع خاص اصولاً مطرح نیست . این جمع ‹‹ جامعه آماری ›› نامیده می‌شود . در نتیجه مجموعة افراد یا اشیائی كه حداقل در یك خصوصیت مشترك باشند ، جامعه آماری را تشكیل می‌دهند . این خصوصیت را نیز ، صفت مشخصه می‌نامند . برای انجام هر تحقیق ، در قدم اول باید جامعه آماری مورد نظر بدون هیچ‌گونه ابهامی مشخص باشد.
نمونه
اكثر اوقات مطالعه مشخصات تمام اعضای جامعه آماری به دلایل مختلف مقدور نیست . این دلایل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• بالا بودن هزینه بررسی.
• كمی وقت و ضرورت دستیابی سریع به نتایج.
• نداشتن امكانات كافی انسانی و غیر انسانی.
• عملی نبودن بررسی مشخصات تمام اعضــــای
جامعه آماری (بواسطة از بین رفتن آنها).
در چنین مواقعی مجبور هستیم مشخصات قسمتی از جامعه آماری را به جای تمام جامعه مورد بررسی و مطالعه قرار دهیم، این قسمت ‹‹ نمونه›› نام دارد . لذا اكثر اوقات ، قضاوت دربارة جامعه آماری لزوماً مبتنی بر اطلاعات بدست آمده از نمونة استوار خواهد بود. از این رو ‹‹ نمونه ›› باید تا حد امكان، منعكس كنندة خصوصیات جامعه باشد ، به طوریكه بتوان آن را نماینده جامعه شناخت . باید دانست كه بدون اطلاع كامل از مشخصات جامعه اصلی ، امكان تعیین نمونه دقیق و مناسب ، از جامعه وجود ندارد.
دادههای آماری
اطلاعات یا مشاهدات جمع‌آوری شده ، دادههای آماری را تشكیل می‌دهند. خاصیت اساسی دادههای آماری این است كه متغیر هستند. اگر تمام اندازه‌ها و مقادیر یكسان بود و تفاوتی بین ارقام مشاهده نمی‌شد ، اساساً تجزیه و تحلیل آماری لزومی پیدا نمی‌كرد.
رسم نمودارهای آماری
تا كنون هیچ وسیله‌ای كشف نشده كه بهتر از نمودار بتواند ارتباط مقادیر آماری را نشان دهد . نمودار از پدیده‌های قرن بیستم است . نمایش داده‌ها طبق قراردادهای خاص و به صورت هندسی را نمودار آماری گویند . نمودار بایستی به نحوی ترسیم شود كه اولاً برای چشم مطبوع باشد و در تهیه آن ذوق و سلیقه كافی بكار رود و ثانیاً بتوان به راحتی اطلاعات نهفته در داده‌ها را از روی آن تا حدودی با چشم بدون توضیح و تشریح اضافی ملاحظه نمود.
نمودار مستطیلی
بهترین شیوه برای نمایش مقادیر متغیرهای ناپیوسته ، نمودار مستطیلی است . در این نمودار ارتفاع خطی (یا مستطیلی) كه بر بالای هر اندازه از مقادیر متغیر رسم می‌شود ، متناظر با فراوانی آن مقدار است . مقادیر فراوانی، فراوانی نسبی ، فراوانی تجمعی و فراوانی تجمعی نسبی را می‌توان با این نمودار نشان داد .
شاخصهای مركزی و پراكندگی
اگر متغیر مورد بررسی كمّی باشد ، علاوه بر محاسبه نسبت یك مقدار خاص در مقایسه با كل مقادیر ، می‌توان شاخصهایی ( كه حكم نماینده داده‌ها را دارند ) به نام شاخصهای مركزی محاسبه نمود . مهمترین این شاخصها عبارتند از :
میانگین = مجموع مقادیر
كل مشاهدات
میانه = مقداری كه دادههای مرتب شده را به دو قسمت مساوی تقسیم می‌كند .
نما = مقداری كه بیشترین تكرار را دارد .
شاخصهای مركزی مربوط به تعداد فرزند 50 خانوار عبارتند از :
24/2= 112 = x (میانگین)
50
(در هر 100 خانوار بطور متوسط 224 فرزند وجود دارد)
2= M ( میانه )