امروز: سه شنبه 21 آذر 1402
از میان جریان های فكری تمدن اسلامی، معتزلیان در خردگرایی بسی نامدارترند بنیاد اندیشه معتزله، كه به «اهل العدل و التوحید» نیز شناخته شده اند، بر اعتبار عقل و تقدم آن بر نقل و سمع استوار است تاكید معتزله بر جایگاه و نقش عقل و تقدم آن بر نقل، با دیدگاه آنان در مورد اختیار و آزادی انسان پیوندی نزدیك دارد اندیشه اختیار به همراه اصل امر به معروف و نهی ا
دسته بندی تاریخ
بازدید ها 2,661
فرمت فایل docx
حجم فایل 149 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 24
36,000 تومان
اندیشه سیاسی معتزله

فرقه کلامی معتزله در قرون ابتدایی شکوفایی دین مبین اسلام، در پی سلسله عوامل داخل جامعه مسلمین و خارج از آن ظهور کرد. این فرقه کلامی كه در طول سالیان پایانی‌اش به رشد قابل توجهی رسید، متأثر از شرایط اعتقادی، اجتماعی و سیاسی زمانه بود. برخی مستشرقین با اغراق‌‌‌گویی، عوامل شکل‌گیری این فرقه را به عوامل خارجی منحصر کرده‌اند؛ حال آنکه با سیر در اوضاع و شرایط درون جامعه اسلامی در آن دوران، نمی‌توان نقش آن را در شکل‌گیری این فرقه نادیده گرفت. حتی می‌توان در فرقه معتزله نیز عواملی را جست که سبب بروز اختلافات درون فرقه‌ای گشته‌اند.

 این مذهب در اوایل قرن دوم هجرى توسط واصل بن عطا (80- 131) پدید آمد، در آن زمان مسئله مرتكبان گناه و حكم دنیوى و اخروى آنان مورد بحث جدى قرار داشت. خوارج آنان را كافر و مشرك دانسته و معتقد بودند اگر بدون توبه از دنیا بروند محكوم به عذاب ابدى خواهند بود، اما اكثریت امت آنان را مؤمن فاسق مى‏دانستند، و حسن بصرى آنها را منافق مى‏دانست. در چنین شرایطى، واصل بن عطا كه از شاگردان حسن بصرى بود، راى جدیدى را ابراز نموده، گفت: ایمان اسم مدح بوده و عبارت است از مجموعه‏اى از خصال و صفات پسندیده، و مرتكبان كبایر فاقد برخى از آن صفاتند، فسق نیز اسم ذم است، لذا فاسقان را نمى‏توان مؤمن نامید و از طرفى، چون به توحید اقرار داشته و برخى از صفات حمیده را نیز دارا هستند، نمى‏توان آنان را مشرك و كافر نامید و در نتیجه باید گفت: فسق حد وسط میان ایمان و كفر بوده و مرتكبان نه مؤمنند و نه كافر، ولى از آنجا كه در قیامت، انسانها دو گروه بیش نیستند، گروهى اهل بهشت و گروهى اهل دوزخ، «فریق فى الجنة و فریق فى السعیر» و بهشت نیز جایگاه مؤمنان و صالحان است. بنابراین اگر فاسقان بدون توبه از دنیا بروند اهل دوزخ و مخلد در آنند، این نظریه به عنوان «منزلة بین المنزلتین‏» شهرت یافت.

فایل های مرتبط ( 24 عدد انتخاب شده )

بالا